Het Nationale Toneel – van HOT naar TAHS

Theater aan het Spui onderscheidt zich van andere podia in de stad door een brede aanpak, (vernieuwend theater, moderne dans, festivals, moderne muziek, video, locatie projecten, literatuur enz.). Het theater ervaart dat het bestaan van een breed podium activiteiten uitlokt. Opvallende constatering is dat het vaak niet de bestaande groepen, maar de nieuwelingen zijn die veel publiek trekken 5). Voornaamste taak van het Theater aan het Spui is het laten zien van ontwikkelingen op het gebied van professionele moderne dans en toneel. Dit alles onder de noemer “avontuurlijk theater”, de toeschouwer gaat met de maker mee op ongebaande paden. Als voorbeeld de voorstelling 06 naar een film van Theo van Gogh, van het Nationale Toneel (het NT), bewerking en regie Johan Doesburg, voert de toeschouwers interactief mee.

Andere repertoire- gezelschappen dan het NT zijn regelmatig te gast aan het Spui. Voor een groot aantal structureel gesubsidieerde gezelschappen is Theater aan het Spui een belangrijke speelplek. De grote gezelschappen van buiten Den Haag komen langs ( NNT, Galili, Oostpool, Zuidelijk Toneel, TGA, Ro-Theater, Orkater) veel dansgezelschappen De Chatel, Dance Works Rotterdam, Conny Jansen en middelgrote groepen als Alex D’Electrique, Theatercompagnie, Carver, Rieks Swarte, Het Vervolg, Barre Land, DNA, Els inc. Growing up In Public, Hans Dagelet, Helmert Woudenberg, Van Houts en de Ket, Huis van Bourgondië, John Buisman, Keesen & Co, Made in da Shade, Productiehuis Brabant, Rogie & Company, Suver Nuver, Truus Bronckhorst, Veenfabriek en de Wetten van Kepler 6).

Door continuïteit in presentatie te bieden bouwt Theater aan het Spui een publiek op voor de onbekendere groepen. Voor bijvoorbeeld Alex D’Electrique “niet het woord of verhaal ligt aan de basis van het theater, maar de opwinding” is het de vaste ontmoetingsplek met een publiek dat trouw en in grote getale komt.

Voldoende Koolhydraat, productie: Het Gebeuren / Het Nationale Toneel.Van l. naar r.: Elja Pelgrom, Jules Royaards, Jacqueline Blom, Frank Houtappels, Gijs Scholten van Aschat. — Voldoende Koolhydraat, Het Gebeuren / Het Nationale Toneel. Van l. naar r.: Elja Pelgrom, Jules Royaards, Jacqueline Blom, Frank Houtappels, Gijs Scholten van Aschat, foto Pan Sok

De succesvolle projekten aanpak van het Gebeuren met jonge Haagse Makers werd verplaatst naar het Theater. Uitgangspunt voor het nieuwe Theater was dat het een vaste speelplek voor het grootste stadsgezelschap zou zijn en een aantal andere vaste bespelers zou hebben die invulling moesten geven aan het gewenste beeld; een mengeling van moderne dans, vernieuwend repertoire, kleinschalig experiment en jeugdtheater. Zo werden de Haagse groepen Djazzex, Het Nationale Toneel en Stella Den Haag de vaste bespelers van het Theater aan het Spui. Gevorderd historisch inzicht leert dat Djazzex werd opgeheven nadat in 1996 de subsidieaanvraag wordt afgewezen. Tussen de opvolger van de Haagse Comedie, het Nationale toneel en Theater aan het Spui heeft vanaf het begin een hechte band bestaan. Hans Croiset oprichter van het NT heeft de grote zaal mee bedacht en hij heeft er per seizoen 2 op de zaal gemaakte producties uitgebracht. Wisseling van de leiding (3 x in 8 jaar 1993-2000 ) bracht ook een wisselende houding t.o.v. Theater aan het Spui. Evert de Jager het NT keert zich vrijwel onmiddellijk van het TahSpuipui af. Hij zet in op “het eigen huis” achter de Kon. Schouwburg. Eind 1999, na 6 jaar samenwerking, wordt duidelijk dat het NT zich zal richten op de Kon Schouwburg en op 5 mei 2001 neemt het NT definitief afscheid van Theater aan het Spui.

Het Jeugdtheater NJT en Pssstt waren opgeheven en Hans van den Boom en Cees Debets worden gevraagd naar Den Haag te komen. Stella Den Haag wordt in 1990 opgericht en wordt het huisgezelschap voor kinder- en jongeren theater in Theater aan de Haven en later Theater aan het Spui. Maar Stella had ook haar zinnen gezet op een eigen ruimte en die wordt ook al snel gerealiseerd in de Nobelstraat. Voor Theater aan het Spui is het verdwijnen van de vaste bespelers een aderlating, Theater aan het Spui moet met minder vaste inkomsten op zoek naar nieuwe kansen in het theatercircuit. Van 2005 tot 2008 was Annette Speelt het huisgezelschap en zij brachten een eigen financiering mee.