De grote verandering in het theaterlandschap wordt in 1969 ingeluid met afnemende bezoekersaantallen en de aktie Tomaat, waar theaterstudenten een andere cultuur eisten met het bekogelen van acteurs. Een zachtaardige revolutie met roep om vernieuwing die hard aankomt bij de gevestigde orde. Die frisse wind, het gevoel van de wereld te moeten verbeteren was een reactie op de burgerlijkheid. “In de opleiding wordt de originaliteit van de acteur centraal gesteld. Acteurs zouden niet ondergeschikt moeten zijn aan het bestel dat gericht was op consumptie van Theater. De bedoelingen van toneelschrijvers en makers waren niet belangrijk, het moest vanuit jezelf komen” 2). Het was de tijd van het experiment, van het locatie-theater, het gebruik van bestaande gebouwen als vlakkevloertheaters. De vlakke vloer doorbreekt de scheiding van speelvlak en toeschouwer in tegenstelling tot het meer traditionele lijsttoneel.
Opkomst van het nieuwe podiumaanbod werd gestimuleerd door de betrokkenheid van de makers centraal te stellen en niet de consumptie van theater. Het Amsterdamse repertoiregezelschap Nederlandse Comedie komt in de problemen. De eerste experimentele jonge groep theatermakers Het Werktheater ( met o.a. Shireen Strooker, Peter Faber) wordt gesubsidieerd. Theatermaken is niet uitsluitend meer het domein van hen die daarvoor een opleiding hebben genoten. In Amsterdam wordt in 1969 het Shaffy theater geopend en Mickery gaat in1972 van Loenersloot naar Amsterdam. In Den Haag zijn veel theaters verdwenen, in de oorlog Kurhaus Cabaret (1942), Pier Paviljoen (1943) Princesseschouwburg (1945) en erna o.a. Scala (1956) , Gebouw K en W (1964) De Dierentuin (1968), Kurhaus Paviljoen en de Kurzaal( 1970). Hoewel theaters worden gezien als een belangrijk deel van ons culturele leven 3) worden tot 1969 geen Haagse nieuwe theaters gebouwd, met uitzondering van Theater Pepijn in 1964, een particulier initiatief van Paul van Vliet. In Amsterdam ontstaan er vele nieuwe theatertjes in kelders, zolders, cafe’s en kerken. Het nieuwe podiumaanbod voor de kleine en middenzalen is een informeel alternatief als aanvulling op het bestaande theater- en concertleven. Men sprak van herstel van het contact met de eigen generatie.
